De maand juni stond vol van festiviteiten. Zestig studenten en medewerkers waren aanwezig bij de lezing van de Kardinaal op 12 juni. Daarna werd gezellig met elkaar gebarbecued aan de gracht.

Voor de themadag op 18 juni waren 136 deelnemers aangemeld. Een recordaantal voor de TST met vele bezoekers uit de Protestantse traditie. Op deze dag werd aan de deelnemers het boekje Preken met klassiekers uitgereikt. Voor belangstellenden: er zijn nog exemplaren beschikbaar (secretariaat).

Terwijl de grachtenkelder in deze zomermaand staat te drogen (in de herfstvakantie is het gereed) bereiden wij ons voor op de zomervakantie.

We hopen jullie allen weer te ontmoeten tijdens de opening van het academiejaar. Deze wordt gehouden op dinsdag 25 augustus a.s. om 18.30 uur.

De volgende interne nieuwsbrief komt uit in de laatste week van augustus. We blikken dan terug op de opening en vermelden het definitieve aantal nieuw ingeschreven studenten. De laatste voorlichtingsronde voor de late beslissers wordt gehouden op 3 augustus.

Een goede zomervakantie toegewenst!

Sharita Kanhai en Ada van der Velden

Aan de Nationale Studentenenquête (NSE) 2015 hebben 4.283 studenten van Tilburg University meegedaan. Dit komt neer op een responspercentage van 36% (landelijk bij universiteiten: 35%). De absolute respons ligt hiermee voor Tilburg University ruim 20% hoger dan in 2014. Deze stijging komt overeen met de landelijke stijging van de respons bij universiteiten.

Studenten van Tilburg University geven gemiddeld een oordeel van 4,09 (op een schaal van 1 tot en met 5). De algemene tevredenheid ligt duidelijk hoger dan in 2014 (4,00) en 2013 (3,92) en hoger dan het landelijke gemiddelde voor universiteiten (4,04). Van de 13 Nederlandse universiteiten scoort Tilburg University in 2015 qua algemene tevredenheid een gedeelde derde positie, samen met de Universiteit Maastricht en de Radboud Universiteit. De eerste twee posities zijn evenals in 2014 voor Wageningen University (1) en de Technische Universiteit Eindhoven (2). In 2014 behaalde Tilburg University een 6e positie en in 2013 een 10e positie.

Ook het aantal studenten van TST dat deelnam aan de NSE was erg hoog dit jaar:

• Bachelor Theologie 37 van 73 respondenten = 51% (ten opzichte van 43% vorig jaar)
• Master Theologie 10 van 34 respondenten = 29% (ten opzichte van 28% vorig jaar)
• MaCS valt onder verzamelnaam ‘Master Theologie en religiewetenschappen’ en heeft slechts 2 van de 13 respondenten = 15% ten opzichte van 41% vorig jaar.

De aansluiting van de master Theologie op de arbeidsmarkt moet verbeterd, zowel wat het stagejaar als de theologische cursussen betreft. Een werkgroep bestaande uit Ton Meijers (vz), Johannes Först, Harm Goris, Kees de Groot en Sjaak Körver zal een voorstel hiervoor doen, waarbij ook de uitkomsten van de alumni-enquête van het Kaski betrokken worden.

Tevens zal de werkgroep een voorstel doen voor een cursus Beroepsoriëntatie in de vrije keuzeruimte van de bachelor Theologie. Studenten zouden hierin kennis moeten kunnen maken met de werkvelden pastoraat en educatie.

Op 15 juni jl. hebben de projectleiders diverse blended learning projecten aan elkaar gepresenteerd. Tijdens de bijeenkomst waren aanwezig:

Piet van Midden (Hebreeuws online); Archibald van Wieringen (Theologie online); Laura de Vries (vervanging van Michiel Op De Coul. Grieks online); René Munnik (geschiedenis van de filosofie); Frank Bosman (E-essentials); Nico de Groot (webomgeving); Paul Huberts (webomgeving); Peter Jonkers (Flex-ed-course)-schriftelijk bijdrage.

Overige aanwezigen: Henk Schoot, Jack de Mooij, Mariëlle Snijder en Ada van der Velden (voorzitter)

Voor het faculteitsbestuur worden aanbevelingen geformuleerd voor het vervolg.

Op woensdag 20 mei jl. promoveerde Syds Wiersma op een proefschrift getiteld Pearls in a Dunghill. The Anti-Jewish Writings of Raymond Martin O.P. (ca. 1220 – ca. 1285). Syds begon met zijn promotieonderzoek in 2003 als assistent-in-opleiding, deels betaald door de voormalige KTU deels door het Bisdom Groningen. Zijn begeleiders waren Herwi Rikhof, Judith Frishman en Henk Schoot.

Syds maakte deel uit van het Thomas Instituut. Zijn onderzoeksproject bleek zeer ambitieus te zijn. De geschriften van de dominicaan Martini, en in het bijzonder zijn hoofdwerk de zogenaamde Pugio Fidei (dolk van het geloof), zijn door de diverse achtergronden en talen voor moderne onderzoekers een grote uitdaging. Mede dankzij een garantiesubsidie van het Thomasfonds, die het mogelijk maakte dat Syds een half jaar werd vrijgesteld van zijn normale werkzaamheden, heeft hij zijn dissertatie nu toch voltooid.

Voorafgaand aan de promotie vond in de ochtend onder leiding van Judith Frishman een symposium plaats, waar Anna Abulafia (Oxford), Herwi Rikhof en Marcel Poorthuis bijdragen verzorgden. De bijdragen betroffen anti-joodse passages in het Decretum Gratiani, de betekenis van de triniteitstheologie van Martini, en de wijze waarop hij omgaat met ‘correcties’ van de Hebreeuwse Schrift. Het is de bedoeling dat er een handelseditie van het boek van Wiersma wordt uitgebracht.

In september 2015 verschijnt van de hand van Dr. Karim Schelkens en Jürgen Mettepenningen, de biografie van kardinaal Danneels. Godfried Danneels (1933) was de afgelopen decennia het gezicht van de kerk in België. Het levensverhaal van deze wat enigmatische man loopt van het West-Vlaamse Kanegem tot Rome, en ver daarbuiten.

Danneels heeft als professor, priester en kerkvorst de grote veranderingen in de Europese samenleving op de eerste rij meegemaakt. Minder bekend is zijn rol als kerkelijk topdiplomaat en bestuurder in tal van internationale gremia. De biografie is gebaseerd op een grote variatie aan bronnen; de biografen spraken ook tientallen mensen die het pad van de kardinaal hebben gekruist en kregen exclusieve toegang tot het privé-archief van de kardinaal. Het resultaat is een verrassend en kritisch beeld van een bevoorrechte getuige van de geschiedenis van de kerk in de lage landen en daarbuiten.

De biografie wordt gelanceerd in Brussel op 22 september a.s., en verschijnt simultaan in een Nederlandse en een Franstalige editie.

Karim Schelkens (1977) is universitair hoofddocent kerkgeschiedenis aan de Universiteit van Tilburg en verbonden aan het Cardinal Willebrands Research Center van de TST. Sinds 2013 is hij secretaris-generaal van de European Society of Catholic Theology.

Jürgen Mettepenningen (1975) is directeur Identiteit in het vicariaat Onderwijs van het aartsbisdom en is gastprofessor aan de KU Leuven.

Het religieuze veld kent in de laatmoderne samenleving geen centrum meer. Het is uiteengevallen in verschillende groepen, met de Rooms-Katholieke Kerk als een eiland naast alle andere. Pastoraat, kerk en religie zijn in transitie en ontmoeten nieuwe grenzen.

Praktische theologie laat zien hoe mensen in de hedendaagse samenleving religie beleven en welke uitdagingen de huidige ontwikkelingen stellen aan de kerk. Aan de hand van de grensmetafoor nemen de auteurs de lezer mee op verkenning.

Dit boek toont aan wat het domein van de praktische theologie precies inhoudt en biedt een zoektocht naar de waarde van spiritualiteit en geloof in onze moderne maatschappij. Het spreekt over macht en hoop in alledaagse contexten, en vertelt hoe een positie op de grens tot nieuwe inzichten leidt.

Annemie Dillen en Stefan Gärtner, Praktische Theologie. Verkenningen aan de grens, Tielt: LannooCampus 2015.

De Theologische Faculteit heeft onlangs een bijzondere collectie van ongeveer 800 boeken in ontvangst genomen die is geschonken door de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het gaat om losse titels en series, lopend van de Bibliothek der Kirchenväter tot aan de Géographie ecciésiastique de l’Empire Byzantines. Speciaal voor deze collectie zijn nieuwe witte boekenkasten geplaatst in de centrale ruimte op de eerste verdieping van NG61. De collectie is hier op signatuurnummer gesorteerd ondergebracht.

Bij de collectie horen twee ringmappen waarin een signatuuroverzicht van de inhoud van de collectie is opgenomen. Deze mappen zijn eveneens in de witte kasten geplaatst en te herkennen aan een groene rugband met de labels ‘Lijst CPO Signatuur 720 en 721’ en ‘Lijst CPO Signatuur 724 t/m 732’. Daarnaast is de inhoud van de ringmappen gedigitaliseerd in de vorm van een doorzoekbaar PDF-bestand waardoor met tref- en zoekwoorden in de collectie kan worden gezocht. Dit PDF-bestand staat op de O-schijf en is voor download beschikbaar.

We zijn trots op deze aanwinst en hopen dat jullie er veel plezier aan zullen beleven.

Op de bestuursvergadering te Speyer is Krijn Pansters gekozen tot secretaris van de ‘International Society for the Study of Medieval Theology’ (Internationale Gesellschaft für Theologische Mediävistik). Hij zal zich de komende jaren vooral gaan bezighouden met het vernieuwen van communicatie, website en media, en activiteitenprogramma.

Zie de huidige website voor informatie over activiteiten en lidmaatschap.

Klik hier voor extra informatie

Sjaak Korver wordt met ingang van 1 september a.s. benoemd tot hoofdredacteur van het Tijdschrift Geestelijke Verzorging. Met de benoeming is een belangrijke link gelegd tussen de Tilburg School of Theology met de beroepsvereniging VGVZ.

Klik hier voor extra informatie

Op dinsdag 25 augustus 2015 vindt de officiële opening van het studiejaar 2015 – 2016 plaats. De opening begint om 18.30 uur met een eucharistieviering in de Sint Catharinakathedraal. Aansluitend op de eucharistieviering zal het studiejaar officieel worden geopend in zalencentrum In de Driehoek. De opening is bestemd voor alle studenten en medewerkers van TST en FHTL, en belangstellenden.

Klik hier voor de uitnodiging

Ook dit jaar is er voor de eerstejaars studenten weer een introductieweek met een informatief en gezellig programma. De introductiedagen zijn van 24 tot en met 26 augustus. Dinsdag 25 augustus in Utrecht en woensdag 26 augustus in Tilburg.

De TOP week voor de internationale studenten is van 24 tot en met 28 augustus in Tilburg.

Maandag 31 augustus 2015 vindt in de aula van het Cobbenhagengebouw de officiële opening van het nieuwe academisch jaar plaats. De inhoud van het programma wordt uiterlijk in juli bekend gemaakt. Het programma start om 15:00 uur en duurt (incl. de receptie na afloop van de zitting) tot omstreeks 17:45 uur.

Klik hier voor de uitnodiging

Op 22 mei jl. vond in Tilburg een studiemiddag plaats ter gelegenheid van het afscheid van Marcel Gielis. Met Gert Gielis, Marcel Gielis en Karim Schelkens als sprekers.

De studiemiddag begon met een bezoek aan de tentoonstelling Brabantse connecties in de UvT-bibliotheek waarin de veelvuldige verbanden van de UvT-bibliotheek met vooral het zuidelijk deel van het oude hertogdom Brabant in het licht werden gesteld. Ook werd gewezen op de verbanden tussen de diverse fondsen van deze bibliotheek onderling. De tentoonstelling vestigde daarnaast de aandacht op het rijke bronnenmateriaal over de tijd van de hervormingen - vooral de Katholieke Hervorming - dat in de UvT-bibliotheek voorhanden is.

Na het bezoek aan de tentoonstelling begon de eigenlijke studiemiddag met het welkomstwoord door Marcel Sarot en vervolgens met een lezing door Marcel Gielis die vertelde over de invloed die de toenmalige bisschop van Antwerpen, Mgr. Daem, op hem had aangaande het lezen van Franse Theologen zoals Yves Congar. Marcel ging tijdens zijn lezing vooral in op Congars opvatting over de noodzaak om een onderscheid te maken tussen de normatieve apostolische Traditie en tijdsgebonden, voor verandering vatbare tradities. Hij besloot zijn lezing met een verwijzing naar de brief van de huidige bisschop, Mgr. Johan Bonny, die aan de gezinssynode een hervorming voorstelt die wel degelijk voldoet aan de door Congar gestelde criteria.

Na Marcel kwam diens neef Gert Gielis aan het woord; ook hij getuigde eerst over het ontstaan van zijn interesse voor het onderwerp. Zijn licentiaatsthesis over de activiteit van een andere Leuvense theoloog, Nicolaas Coppin (+ 1535), in de inquisitie leidde enkele jaren later tot een doctoraat over het streven van de Leuvense theologen naar kerkvernieuwing.

Na de koffiepauze sprak Marcel Gielis' opvolger aan de FKT/TST, Karim Schelkens. Hij merkte op dat zowel bij Congar als bij Marcel Gielis "de omgang met de geschiedenis als drijfveer een reflectie op vandaag" heeft. Hij haalde op basis van een nota uit Congar’s archief in Parijs een opvatting van Congar over hervorming aan waarin deze spreekt over de hoop die gepaard gaat met het kruis van het lijden. Schelkens paste dit toe op de huidige situatie van de Kerk, waarin velen ontgoocheld zijn over de resultaten van het Aggiornamento.

Tijdens de discussie werd ingegaan o.a. op de opvattingen van Congar over het onderscheid van de Kerk als (goddelijk) instituut en als (soms al te menselijke) gemeenschap van gelovigen en op de betekenis van 'ketterij' bij de 16de-eeuwse theologen.

Na dankwoord van Marcel Gielis begaven de aanwezigen zich naar de volgens de laatste spreker 'verhoopte' receptie.

Van 31 mei tot 3 juni vond in Amsterdam een Israëlisch-Nederlands congres plaats in het kader van een jarenlange uitwisseling tussen onze faculteit ‘de Tilburg School of Theology’, de Protestantse Theologische Universiteit, het Schechter Instituut en de Bar Ilan universiteit, beide laatstgenoemden te Israël. Dit jaar was het thema ‘Stories and Traditions in Transformation’. Dertien Nederlandse en tien Israëlische geleerden bespraken het onderwerp vanuit veel verschillende invalshoeken. De lezingen zullen worden gepubliceerd in de wetenschappelijke reeks ‘ Jewish and Christian Perspectives’ van Brill.  

Om zijn waardering te laten blijken voor de vruchtbare samenwerking, ging de ambassadeur van Israël, Haim Divon, met de deelnemers mee op een regenachtige stadswandeling door oud joods Amsterdam onder leiding van de PThU kerkhistoricus Gert van Klinken. Hartverwarmend was ook de ontvangst door onze student Zeger Polhuis in de Mozes-en Aaronkerk, waar San Egidio de scepter zwaait. Hun interesse in de interreligieuze dialoog tussen de godsdiensten paste heel goed bij deze conferentie!

Klik hier voor de reeks

De themadag ‘Preken met klassiekers’ was een groot succes. Er waren bijna 140 aanmeldingen en er was een goede opkomst. Een aantal deelnemers heeft voor het eerst kennis gemaakt met de TST.

Het ochtendprogramma werd geopend door Marcel Sarot. Hierna waren er twee lezingen van Bram van de Beek (emeritus hoogleraar Symboliek aan de VU) en Paul van Geest (Hoogleraar kerkgeschiedenis en Geschiedenis van de Theologie aan de TST). Na de lezingen was er ruimte voor discussie.

De lunchtijd werd goed besteed. Het museum werd bezocht of de lunch werd gezellig in de tuin van de TST genuttigd. Na de lunch vonden er twee inspirerende workshoprondes plaats.

Aan het eind van de themadag kregen de bezoekers de brochure ‘Preken met klassiekers’ mee.

Op 20 juni  jl. leden heeft een delegatie van de TST de nacht van de theologie bijgewoond in de Rode Hoed te Amsterdam. Het thema was: religie en erotiek. Het boekwerkje van de nacht van de theologie ‘Kleine theologie van de Erotiek’ werd dit jaar geschreven door Frank Bosman. Een exemplaar is te verkrijgen bij het secretariaat (tot de voorraad op is).

Paul van Geest maakte bekend dat Mgr. de Korte, bisschop van het bisdom Groningen – Leeuwarden als Theoloog des vaderlands benoemd is. Marcel Sarot, voorzitter van de jury publicatieprijs 2015, maakte bekend dat het boek ‘Geloven tegen beter weten in’ van Wil van den Bercken de publicatieprijs ontving.

De TST was ruimschoots vertegenwoordigd.

Klik hier voor de nacht van de theologie

Op 25 juni jl. vond in Utrecht een studiedag plaats, waarin twee boeken voorgesteld werden die beide deel uitmaken van het grote internationale onderzoeksproject ‘Faith in a Secular Age’ (o.l.v. Charles Taylor, José Casanova en George McLean). Onder leiding van dagvoorzitter Kees de Groot bogen de deelnemers zich over de centrale vraag hoe geloof en kerk opnieuw ‘aantrekkelijk’ kunnen worden in een samenleving die overwegend seculier is.

Vanwege het interdisciplinaire karakter van de beide voorgestelde boeken werd dit algemene thema vanuit diverse invalshoeken benaderd: Wat zijn de gevolgen van het feit dat de katholieke kerk een minderheidskerk is geworden (inleiding Staf Hellemans)?; Onder welke voorwaarden kan de kerk in deze nieuwe situatie gezagvol spreken (inleidingen Tony Carroll en Jim Sweeney, Heythrop College Londen)? Welke nieuwe mogelijkheden biedt het feit een minderheidskerk te zijn voor geloof en theologie (inleiding Peter Jonkers)? Hoe kunnen gelovigen positief reageren op het feit dat zij bannelingen geworden zijn in een seculiere wereld (inleiding Terrence Merrigan, KULeuven)?

Tenslotte gaf de nieuwe hoogleraar praktische theologie van de TST, Johannes Först, een reactie op het project vanuit de vraag wat het theologisch gezien betekent om te leven in een seculiere samenleving

Klik hier voor de fotoreportage

Vorige maand heeft de alumnivereniging VAK van de TST een studiereis gemaakt naar Armenië. Armenië heeft een oude christelijke traditie die teruggaat tot in de 4e eeuw. De Armeense ritus behoort tot de oudste ter wereld. De kerkbouw heeft een eigen stijl ontwikkeld: centraalbouw met koepel. De St. Hripsime in Etchmiadzin wordt als prototype beschouwd.

Kenmerkend zijn verder de kruisstenen. Zij zijn ontstaan uit de seminomadische opgerichte stenen en versierd met kruisvoorstellingen. Verspreid over het land zijn er zo’n 50.000 historische exemplaren bewaard gebleven. Een bijzondere kruissteen is te zien in het klooster Haghpat: een corpus is afgebeeld en om het kruis staan de twee Maria’s, samen met Johannes en Jozef van Arimathea.

Armenië heeft een woelige geschiedenis van eeuwen achter de rug. Dit jaar wordt herdacht dat de genocide op de Armeense christenen 100 jaar geleden plaatsgevonden heeft. Het genocidemonument wordt daarom door vele Armeniërs bezocht. Armenië kent schitterende landschappen, waarin kloosters en kerken harmonieus opgenomen zijn.

Klik hier voor de fotoreportage

Op 30 juni 2015 hield Piet van Midden een openbaar college Bijbels Hebreeuws. Dit college vond plaats naar aanleiding van zijn 65ste verjaardag eerder dit academisch jaar. Piet van Midden is sinds 1980 verbonden aan de TST en haar voorgangers als docent Hebreeuws. Hij heeft gedurende 35 jaar aankomende theologen wegwijs gemaakt in het Hebreeuws.

In zijn openbaar college liet hij aan de hand van Gen 4:1-2 zien welke nieuwe digitale leermogelijkheden er op de faculteit zijn ter ondersteuning van het onderwijs in de Hebreeuwse taal. Deze digitale leermogelijkheden heeft Piet van Midden zelf ontworpen en in verschillende projecten uitgevoerd. Komend semester zal daaraan toegevoegd worden een soort digitale scheurkalender Hebreeuws (elke werkdag een nieuwe zinnetje Hebreeuws in je inbox), waarop iedereen zich bij Piet van Midden kan abonneren.

Ter gelegenheid van dit heugelijke feit is Piet van Midden een TST-vriendenboek aangeboden. De titel luidt ‘Hebreeuws in het midden’. De redactie berust bij Archibald van Wieringen, Bart Koet en Harm van Grol. In zestien bijdragen vanuit Oude en Nieuwe Testament, Judaïca, kerkgeschiedenis, systematische theologie, praktische theologie, cultuurtheologie en moraaltheologie wordt nagedacht over Hebreeuws. Het TST-vriendenboek is uitgegeven door Berne Meida en kost slechts € 18,50.

Wij wensen Piet alle goeds: mazzel tov!

Henk van Hout neemt afscheid als directeur van Luce/CRC. Ter gelegenheid van dit afscheid wordt op vrijdag 4 september a.s. een mini symposium georganiseerd met de titel ‘Een leven lang leren: Het belang van permanente educatie’. Een ieder is van harte welkom om het symposium bij te wonen. Mocht het niet lukken om het symposium bij te wonen maar wil je toch afscheid nemen van Henk dan kan dat eventueel ook tijdens de receptie.

klik hier voor informatie en aanmelden

De TST heet drie nieuwe student-assistenten van harte welkom bij de TST. De assistenten zijn: Jacqueline van de Lee, Marike Falke en Pascal Aerssens.

We wensen jullie een goede tijd toe op de TST.

Mijn naam is Miranda Vroon-van Vugt. Ik ben jullie buurvrouw op de gang op kamer 724 in Tilburg. Vanaf 1 januari  jl. ben ik Jacques Kerssemakers opgevolgd als studiesecretaris van het KSGV, kenniscentrum voor levensbeschouwing en geestelijke gezondheidszorg. Ik zal voornamelijk op maandag en vrijdag op de kamer aanwezig zijn.

Ik heb theologie gestudeerd aan de TFT, ben in 2005 afgestudeerd en in 2013 gepromoveerd aan de UvT op een proefschrift over cognitieve taalkunde en Hebreeuwse Bijbel bij prof.dr. Ellen van Wolde. Naast mijn werk voor het KSGV werk ik als geestelijk verzorger bij SOVAK, instelling voor verstandelijk beperkten in Terheijden en als redacteur bij Berne Media, uitgeverij op het gebied van liturgie en spiritualiteit van de Abdij van Berne in Heeswijk.

Tot ziens in Tilburg!

Miranda Vroon-van Vugt

De benoemingsadviescommissie (BAC) onder leiding van professor Först heeft haar taak erop zitten.  Er is -met unanieme instemming-  een voordracht van een kandidaat gedaan aan de decaan. Het gaat om de functie docent met coördinerende taken voor een omvang van 0 .7 fte. De aanvraag van een Missio Canonica is inmiddels in gang gezet.

Zodra alles rond is rondom de benoeming van de kandidaat volgt er meer informatie.

De BHV-ers, ontruimers en EHBO-ers van de TST Utrecht waaronder de portiers zijn op dinsdag 16 juni getraind door het beveiligingsteam van de Universiteit. Het was een leerzame ochtend.

De TST dankt Cees Braken en Jan Willem Verpoorten voor het verzorgen van de training.