| 96 | 411 | pecc. mer. | De verdiensten en de vergeving van zonden en over de kinderdoop, drie boeken.
-Antipelagiaans-
In boek 1 weerlegging van de opvatting dat Adam ook gestorven zou zijn als hij niet gezondigd zou hebben, en dat uit diens zonde niets op zijn nageslacht zou zijn overgegaan. De sterfelijkheid van de mens is niet een gevolg van natuurlijke noodzaak maar van de zonde. De doop dient om mensen, ook kinderen, van de gevolgen van de erfzonde te verlossen. In boek 2 de vraag of er mensen op aarde zonder zonde zijn. Deze kwestie wordt op vier manieren uitgewerkt: 1. Kan een mens door Gods genade en de vrij wilskeuze vrij van zonde zijn? 2. Kan een bastaard in dit leven zonder enige zonde zijn? 3. Wat is de reden dat men niet zonder zonde kan zijn? 4. Alleen Christus is zonder zonde. Boek 3 bevat een brief aan de Carthaagse student Marcellinus over de misverstanden rond de verdiensten van de zonden en rond de kinderdoop. In deze kwesties spelen exegetische problemen van Paulus' brieven een belangrijke rol.
| Vier antipelagiaanse geschriften
/ Aurelius Augustinus ; vertaling [uit het Latijn] Izak Wisse en Raf Debaene ; ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. - Kampen : Klement, 2014, ISBN: 978-90-8687-125-4. [Kalmthout] : Pelckmans, 2014, ISBN: 978-90-289-7558-3.- 414 p. ; 23 cm. | View |
| 97 | 415 | perf. iust. | De volmaaktheid van de rechtvaardigheid.
-Antipelagiaans-
Brief aan de bisschoppen Eutropius en Paulus. Uiteenzetting door middel van vragen en korte antwoorden. De volmaaktheid en de volheid van de rechtvaardigheid kunnen met behulp van de natuurlijke deugden niet zonder genade worden bereikt. Verdere toelichting door schriftuurlijke argumenten waarop de pelagianen zich beroepen, te ontzenuwen en andere ervoor in de plaats te stellen.
| | View |
| 99 | 428 | praed. sanct. | De voorbestemming der heiligen.
-Antipelagiaans-
Gericht aan Prosperus en Hilarius als reactie op twee brieven van hen. Het onderwerp is het genadige karakter van de geloofsoorsprong. De genade van het geloof berust op uitverkiezing. Met het oog op de opponenten gaat het vervolgens over de verhouding tussen de genade van het geloof en de goddelijke uitverkiezing, in het bijzonder over de voorbestemming. Nadere toelichting aan de hand van de geschiedenis van de onnozele kinderen. Aan het slot wordt het geheel met schriftuurlijke argumenten verantwoord. | Twee tractaten.
Geschreven door den heylighen Oudt-Vader Augustinus / [vert. door ] Dirck Vlack de Ionghe. - Amsterdam : Kloppenburgh, 1621. - p. 1-44.
Vier antipelagiaanse geschriften
/ Aurelius Augustinus ; vertaling [uit het Latijn] Izak Wisse en Raf Debaene ; ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. - Kampen : Klement, 2014, ISBN: 978-90-8687-125-4. [Kalmthout] : Pelckmans, 2014, ISBN: 978-90-289-7558-3.- 414 p. ; 23 cm. Harde kaft met leeslint. | View |
| 100 | 417 | praes. dei | De aanwezigheid van God.
-Antipelagiaans-
Brief aan Dardanus tegen de opvattingen van de pelagianen over het verband tussen de tempel en de aanwezigheid van God.
| | View |
| 101 | 415 | c. Prisc. | De omgang met priscillianisten en origenisten, aan Orosius, een priester uit Spanje.
-Apologetiek-
Orosius vraagt Augustinus om raad in de omgang met de priscillianisten en origenisten. Het gaat hierbij om volgelingen van de Spanjaard Priscillianus, die een soort ascetisch gnosticisme onderrichtte; en om volgelingen van Origenes. Aan de orde komen het ontstaan van de ziel als schepsel van God; de verhouding tussen Vader, Zoon en Geest; het karakter van het eeuwige vuur voor de duivel en zijn trawanten; en dat van de heerschappij van de Zoon aan het einde der tijden. | | View |
| 102 | 0 | prob. et test. | Bewijsvoeringen en getuigenissen tegen de donatisten.
-Antidonatistisch- | | View |
| 103 | 394 | ps.c. Don. | Psalm tegen de donatisten.
-Antidonatistisch-
Een Abecedarium. Een strijdschrift in de vorm van een gedicht met twaalfregelige strofen en een keervers, waarin gespot wordt met verschillende opvattingen van de donatisten. De beginletters van de afzonderlijke strofen vormen het Latijnse alfabet (I=J, U=V, zonder WYZ: in totaal 20 strofen). | Psalm tegen de donatisten
[Psalmus contra partem Donati]
/ Aurelius Augustinus ; bezorgd, vertaald en toegelicht door Vincent Hunink. - Budel: Damon, 2005. - 94 p. ISBN: 90-5573-640-6. Latijn-Nederlands. - | View |
| 104 | 380 | pulch. | Schoonheid en harmonie.
-Exegese-
De inhoud van dit niet meer bewaarde werk beschrijft Augustinus in conf 4,24. De schoonheid wordt als het wezenlijkste van de stoffelijke dingen gezien; de harmonie als wezenlijkste van de geestelijke dingen. Bij de geestelijke dingen geldt een onderscheid tussen deugdzame en ondeugdzame dingen. De deugdzame staan in verband met eenheid en verder met het redelijke verstand, de waarheid en het hoogste goed. Ondeugdzame dingen staan in verband met verdeeldheid en verder met het onredelijke leven en het kwaad.
| | View |
| 105 | 397 | qu. eu. | Vraagstukken bij de evangeliën, twee boeken.
-Exegese-
In eerste boek 47 uitlegkundige problemen uit het Matteüsevangelie; in het tweede boek 51 kwesties uit het Lucasevangelie. In het voorwoord een overzicht van de onderwerpen. | | View |
| 106 | 408 | qu. c. pag. | Zes vraagstukken uiteengezet tegen de heidenen.
-Exegese-
In kwestie 1 staat de verrijzenis centraal. Kwestie 2 over het tijdvak van de christelijke godsdienst. Kwestie 3 is een verklaring over verschillende soorten offers. In kwestie 4 uitleg van Mt 7,2. Kwestie 5 korte uitleg van verschillende passages uit Spreuken over wat Salomo zegt met betrekking tot de Zoon van God. Kwestie 6 bevat een uitleg van de profeet Jona in de buik van de walvis
| | View |
| 107 | 0 | qu. Mt. | Zeventien vraagstukken over het evangelie volgens Matteüs.
-Exegese-
De kwesties gaan over Mt 2,16; 10,27; 10,34-36; 8,1-3; 8,20; 8,22; 10,14; 10,16; 11,25; 12,1-8; 13,25-30; 13,36-45; 13,26-30; 13,45-46; 13,15; 13,34; 13,51-52; 13,55-56. | | View |
| 108 | 419 | qu. | Vraagstukken bij de heptateuch, in zeven boeken.
-Exegese-
Exegetische vraagstukken over de eerste zeven boeken van de bijbel. In tegenstelling tot 077 loc. gaat de aandacht hier uit naar de inhoud en de betekenis van de teksten.
| | View |
| 109 | 397 | reg. 1
reg. 2
reg. 3 | Leefregel voor de dienaren van God.
-Moraaltheologie-
Samenvatting van mondelinge conferenties voor de leden van de religieuze leefgemeenschap over de inrichting en praktijk van het gemeenschapsleven. | De regel van Augustinus
/
ingeleid door Kees Fens ; vertaald door Vincent Hunink. - Amsterdam : Athenaeum, 2005. - 61 p. - ISBN: 90-253-0212-2.-
Regel voor de gemeenschap
/ Augustinus ; vert. en commentaar door Tarsicius Jan van Bavel. - Kampen: Kok, 1991. - ISBN: 90-242-6152-X
Tekst van de Regel online in
Latijn
en
Nederlands
:. | View |
| 110 | 387 | rhet. | De welsprekendheid.
-Leerboek-
Onvoltooid gebleven werk dat deel uitmaakte van de reeks disciplinarum libri waarin Augustinus zich had voorgenomen de afzonderlijke artes uit te werken.
| | View |
| 111 | 426 | retr. | Nalezingen, twee boeken.
- Autobiografie-
Een overzicht van Augustinus' afzonderlijke werken. Niet volledig, vaak een korte schets over aanleiding en historische achtergrond en kanttekeningen bij passages, waarover Augustinus in de loop van jaren anders is gaan denken. In boek 1 de werken die geschreven zijn toen Augustinus nog geen bisschop was. In boek 2 de werken uit zijn bisschopsperiode. | | View |
| 113 | 399 | c. sec. | Weerwoord aan de manicheeër Secundinus.
-Anitmanicheïsch-
Dit werk wordt door Augustinus zelf als het beste beschouwd van wat hij in verband met de manicheeërs heeft gepubliceerd. Een verantwoording van het verlaten van de manicheeërs, en van de overgang naar het katholieke geloof.
| Briefwisseling met de manicheeër Secundinus
:
Antwoord aan Secundinus, voorafgegaan door de brief van Secundinus aan Augustinus
/ Augustinus van Hippo; uit het Latijn vertaald, ingeleid en van commentaar voorzien door Marleen Verschoren. Peeters, 2017. ISBN 978-90-429-3378-1 paperback. 123 p. | View |
| 121 | 427 | spec. | Afspiegeling van de Heilige Schrift.
-Exegese-
Een aaneenschakeling van schriftteksten, hier en daar met woorden van Augustinus met elkaar verbonden. De creativiteit schuilt in de manier waarop de schriftteksten met elkaar in verband worden gebracht.
| | View |
| 112 | 401 | uirg. | De godgewijde maagdelijkheid.
-Moraaltheologie-
In dit werk een uiteenzetting over de waarde van de godgewijde maagdelijkheid in vergelijking met de waarde van het huwelijk. Het geschrift sluit dan ook aan bij nr 14 b.coniug.
In het eerste gedeelte (1-30) een aanprijzing van de maagdelijkheid. Die wordt toegelicht met behulp van Maria in de heilsgeschiedenis (vgl. Lc 1,34). Het wezenlijke van maagdelijk leven vormt de vrijwillige liefde voor de ene en ware God vanuit een openlijk afgelegde gelofte. De maagdelijkheid wordt naar het lichaam volbracht, maar is als geestelijke daad van belang. De maagdelijkheid is een voorafschaduwing van het eeuwige leven, omdat de ongehuwde zich meer dan de gehuwde onverdeeld en volledig op God kan richten. Het goede van het huwelijk en dat van de maagdelijkheid mogen echter niet tegen elkaar worden uitgespeeld, al is de maagdelijkheid wel een hoger goed (vgl. 1 Kor 7,25-38) vanwege de nadrukkelijker gerichtheid op het leven bij God door de gemeenschappelijke lofprijzing.
Na de uitleg van de karakteristieken van de maagdelijkheid een vermanend gedeelte (31-57). Daarin aandacht voor de manier waarop het verheven karakter van de maagdelijkheid met nederigheid en zonder afgunst in praktijk moet worden gebracht. Vervolgens uitvoerige schriftuurlijke toelichtingen van de aansporing tot nederigheid. De oorsprong van de nederigheid ligt in de liefde. Het belang van de nederigheid wordt duidelijk als men zich bewust is van de broosheid van de heiligheid. Wie beseft hoe gemakkelijk de maagdelijkheid kan worden geschonden, zal het onderhouden ervan niet als eigen verdienste beschouwen maar als gave van God. De nederigheid van een maagd bestaat tenslotte door het feit dat de maagdelijkheid als zodanig weliswaar een hoog goed, maar niet het hoogste goed is (vgl. Mt 19,21). De nederigheid kan mensen er ook van weerhouden te speculeren over de verschillende gevolgen van de diverse levensstaten. | De maagdelijkheid
/ Augustinus ; vert. en ingel. door Anne-Marijke Silvius-Janssen. - Brugge: Tabor, 1988. - ISBN: 90-6597-004-5. | View |
| 114 | 415 | sent. Iac. | Brief 167 aan Hieronymus over de betekenis van Jak 2,10.
-Antipelagiaans- | | View |
| 115 | 418 | s. Caes. eccl. | Preek tot de kerkgangers in Caesarea.
-Antidonatistisch-
Preek gehouden bij gelegenheid van de ontmoeting met de donatistische bisschop Emeritus en een daarmee in verband staand bezoek aan Caesarea in Mauretanië. | | View |
