οἶκος
Betekenis:huis, familie
Type woord:substantivum
Bijzonderheden:masculinum, tweede declinatie

Het meer concrete woord voor 'huis' is ἡ οἰκία (vgl. Lk. 10,7: μὴ μεταβαίνετε ἐξ οἰκίας εἰς οἰκίαν, 'Ga niet van het ene huis naar het andere'), terwijl οἶκος een ruimer begrip is dat alle leden van de huishouding insluit, ook over langere tijd; het is de familie of het huis in wijdere zin. Deze betekenis keert terug in ons woord economie, dat alles met οἶκος te maken heeft: het komt van οἰκονομία, wat letterlijk 'het beheren van de huishouding' betekent (οἰκονομέω). Een belangrijke samenstelling in het koine Grieks en het NT is οἰκοδομέω, 'opbouwen' of 'stichten', het laatste steeds meer in figuurlijke zin (Lat. aedificare, bewaard in Fr. édifier/édifiant). Ook het Nederlands kent beide betekenissen van stichten: een stichtelijk of stichtend verhaal is een opbouwend verhaal. Paulus wil misschien beide wel tot uitdrukking brengen, waar hij beeldend schrijft: ἡ δὲ ἀγάπη οἰκοδομεῖ, het is de liefde die opbouwt (1 Kor. 8,1).