Basilius van Caesarea (329/30 – 378), ook wel Basilius de Grote genoemd, wordt met Athanasius van Alexandrië, Gregorius van Nazianze en Johannes Chrysostomos tot de vier grote kerkleraren van het Oosten gerekend. Als bisschop van Caesarea in Cappadocië heeft hij een belangrijke rol gespeeld in de triniteitstheologische strijd van de vierde eeuw door een pleidooi te houden voor de godheid van de heilige Geest. Samen met zijn vriend Gregorius van Nazianze en zijn broer Gregorius van Nyssa (de zogenoemde drie Cappadocische kerkvaders) is hij de grondlegger van het trinitarisch dogma: God is één wezen in drie personen. Daarnaast heeft hij veel betekend voor de ontwikkeling van het kloosterwezen. Na Pachomius was Basilius van Ceasarea de tweede geestelijke die een regel heeft geformuleerd voor het gemeenschappelijke leven van monniken. Tot op de huidige dag wordt zijn regel door oosters-orthodoxe monniken gevolgd. Ook wordt zijn naam verbonden met de Basiliaanse liturgie, hoewel die waarschijnlijk niet op Basilius zelf teruggaat.