Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

Verantwoordelijke redacteur dossier: Petra Stassen
Dossiers » Grafrecht

Grafrecht

Begraven was in het verleden – meer dan nu - een daad van barmhartigheid, van nabuurplicht en/of het werk van plaatselijke verenigingen. Lokale gebruiken en gewoonten speelden een belangrijke rol bij de uitgifte van graven. De Wet op de Lijkbezorging hanteert een indeling in grafrechten die op zeer oude graven niet zonder meer toegepast kan worden. Zo kende men in de spreektaal het onderscheid tussen koop- en huurgraven, terwijl bij grafrechten sprake is van koop noch huur. Vaak zijn koopgraven te vergelijken met de huidige particuliere graven en huurgraven met de, meestal goedkopere,s algemene graven. Soms worden met koopgraven echter de graven voor onbepaalde tijd, of ‘eeuwigdurend’, bedoeld en met huurgraven de graven die voor een bepaalde tijd waren uitgegeven. Per streek, geval of situatie moet worden bekeken wat in het verleden precies bedoeld is bij de uitgifte van grafrechten om te concluderen om wat voor soort graf het gaat. Grafrechten die eeuwigdurend zijn uitgegeven, moeten ook nu gerespecteerd worden. Voor die graven kan geen tarief voor het grafrecht worden gevraagd, wel een bijdrage voor het onderhoud van de begraafplaats. Van grafrechten die voor onbepaalde tijd zijn uitgegeven, is in het modelreglement dat door de Kerkprovincie is uitgegeven een voorziening opgenomen om het einde op enig moment in de toekomst te bepalen.
 
Soorten grafrechten
 
In Nederland wordt er onderscheid gemaakt tussen particuliere graven en algemene graven. Een algemeen graf is een graf waarvan het grafrecht niet verlengd kan worden op het moment dat de termijn (minimaal tien jaar)  waarvoor het is gesloten afloopt. In een algemeen graf worden overledenen meestal in chronologische volgorde begraven, zodat de overledenen in een algemeen graf doorgaans geen familie of verwanten van elkaar zijn. Een particulier (tot voor kort: eigen) graf is een graf dat voor (wettelijk minimaal) tien of (in het modelreglement) twintig jaar wordt uitgegeven. Uitsluitend degene die als rechthebbende staat geregistreerd bepaalt wie er – met inachtneming van het reglement van de betreffende begraafplaats - in dat graf begraven of bijgezet kan worden. Een reglement kan bepalen dat alleen parochianen op de begraafplaats begraven kunnen worden. Daar dient de rechthebbende vervolgens rekening mee te houden.  Een particulier graf kan – na afloop van de termijn waarvoor het is gevestigd - onbeperkt verlengd worden, steeds met een termijn van tien jaar. Particuliere graven kunnen worden onderverdeeld in enkele graven, familiegraven, dubbele graven, kindergraven en keldergraven. Niet elke soort graf wordt op alle begraafplaatsen uitgegeven. Informatie daarover dient per begraafplaats opgevraagd te worden.