Aarnoud Jobsen, De tempelbeek als genezende bron (Ezechiël 47:1-12), in: Interpretatie 18,8 (2010), p. 11-14
Margetekst
Ezechiël is een boek van uitersten. Tegenover de harde oordeelsprediking in de hoofdstukken 1-24 staat een groot vertrouwen in de toekomst in de hoofdstukken 40-48. Het visioen van de tempelbeek speelt daarin een voorname rol. De beek symboliseert de grote vernieuwingskracht die uitgaat van een integere eredienst in Jeruzalem.
Eerste twee alinea's
Het boek Ezechiël stelt hoge eisen aan de moderne lezer. In de eerste vierentwintig hoofdstukken overheerst het thema van het oordeel. In niet mis te verstane woorden en met indringende beelden wordt de afkeer van de Heer over de afgoderij in Jeruzalem uitgebeeld. Het algemene beeld is, dat de Heer de stad aan de totale vernietiging prijsgeeft. Voor veel hedendaagse lezers is de gedachte aan een zo radicaal oordelende en straffende God onverdraaglijk. Elke nuance ontbreekt. Er is geen enkele vorm van een afwijkende cultus toegestaan. Deze cultussen worden als 'gruwelen' gediskwalificeerd. De goden als 'drekgoden'. Degenen die zich aan de afgoderij schuldig hebben gemaakt, zullen hun ontrouw met een wrede dood moeten bekopen.
Afgoderij heeft niet alleen betrekking op de cultus, maar beheerst de hele levensstijl. Uit Ezechiël wordt ook duidelijk hoezeer machtsmisbruik, geweld en rechtsverkrachting voorkomen als gevolg van of in een directe samenhang met afgoderij (Ez. 9:9). Een thema als 'vruchtbaarheid' is dan ook niet onomstreden in de profetische visie. 'Vruchtbaarheid' is juist datgene wat de verschillende cultussen beloven. Het is dan een 'containerbegrip': het gaat om economisch succes en daarbij ook om het veilig stellen van politieke belangen, die daarmee samenhangen. Degenen die zich schuldig maken aan afgoderij, lijken juist een brede kosmopolitische levensstijl aan te hangen. Dat wordt vooral duidelijk uit de visionaire beschrijvingen van de afgoderij in Ezechiël 8, waar op Kanaänitische, Assyrische, Egyptische en Babylonische religieuze en culturele invloeden wordt gezinspeeld. Al deze invloeden spelen een rol in de onmiddellijke nabijheid van de tempel in Jeruzalem. De tempel is een multi-religieus heiligdom geworden. In Ezechiël 8 komt de zin 'Heb je dat gezien, mensenzoon' als een refrein voor; deze zin komt ook in 47:6 voor, ongetwijfeld verwijzend naar hoofdstuk 8.
Bron: Interpretatie, met dank aan Nico Riemersma.
