Boodschap Johannes Paulus II: Over de evolutieleer, 22 oktober 1996
Bij het vieren van de zestigste verjaardag van de heropening van de Pauselijke Academie voor Wetenschappen spreekt de paus over de oorsprong van het leven en de evolutie. Hij verwijst naar de encycliek Humani Generis uit 1950 waarin het leergezag van de kerk zich reeds uitsprak over deze themata: zijn voorganger Pius XII had daarin al bevestigd dat er geen tegenstelling was tussen de evolutie en de geloofsleer over de mens en zijn roeping, mits bepaalde vaste punten niet uit het oog verloren zouden worden.
Vandaag de dag, bijna een halve eeuw na de verschijning van de encycliek, leiden nieuwe gegevens ertoe om in de evolutietheorie meer dan een hypothese te zien, zegt de paus. Hij benadrukt dat de evolutietheorieën die de geest beschouwen als een voortbrengsel van de krachten van de levende materie of als een simpel toegevoegd fenomeen van deze materie, onverenigbaar zijn met de waarheid over de mens. Zij zijn bovendien niet in staat om de waardigheid van de persoon te funderen. Met de mens staan wij voor een verschil van ontologische orde, voor een soort ‘ontologische sprong’, aldus de paus. Het overgangsmoment naar het spirituele is volgens hem geen object van natuurwetenschappelijke observatie: de ervaring van metafysische kennis, van het zelfbewustzijn en diens reflexiviteit, van het morele geweten, van de vrijheid, alsmede de esthetische en religieuze ervaring behoren tot de bevoegdheid van de filosofische analyse en reflectie, terwijl de theologie er de ultieme betekenis aan ontleent, volgens het plan van de Schepper.
