Hoewel het valentinianisme als de belangrijkste niet-orthodoxe christelijke stroming van de 2e en 3e eeuw kan gelden, is er van het leven en de leer van de naamgever van deze beweging, Valentinus (ca. 150), erg weinig bekend. Er zijn geen teksten van zijn hand bewaard gebleven. Uit de weinige citaten van Valentinus in werken van Clemens van Alexandrië en Hippolytus van Rome komt het beeld naar voren van een spirituele theoloog met een opvallend retorisch en poëtisch talent. Dit wordt bevestigd door een kort bericht van Tertullianus over Valentinus.