De Italiaan Primo Levi heeft door zijn opleiding in de scheikunde als ‘nuttige Jood’ Auschwitz kunnen overleven. Na de bevrijding schrijft hij zijn ervaringen aan het leven in het concentratiekamp op papier. In Se questo è un uomo, ‘Is dit een mens’ (1947), maakt hij een verslag van het dagelijkse en sociale leven in Auschwitz. Levi beschrijft hoe de mens zich gedraagt onder extreme omstandigheden en stelt zich daar steeds de vraag bij: is dit een mens? In La tregua, ‘Het respijt’ (1963), beschrijft Levi de terugtocht van Auschwitz naar Turijn. Het is een lange tocht van negen maanden, waarin hij getergd door tegenslagen door het verwoeste en ontheemde Oost-Europa zwerft. De trilogie van getuigenissen aan het kampleven wordt afgesloten met I sommersi e i salvati, ‘De verdronkenen en de geredden’ (1986). Het boek omvat een bundel essays over de vraag waarom sommigen overleefden, terwijl anderen stierven. Levi introduceert de term ‘grijze zone’ in het Holocaust- en genocidenonderzoek: de tweedeling tussen goed en kwaad is onder extreme omstandigheden zoals tijdens de Holocaust, niet zo zwart-wit als men dacht, ertussen bestaat een grote grijze zone.