Piet van Midden, De redding van Rachab, in: Interpretatie 18,3 (2010), p. 4-6

Het boek Jozua is niet bijzonder populair bij schrijvers van Bijbelse jeugdlectuur zoals kinderbijbels. Maar de vertelling over de hoer Rachab vormt daarop een goede uitzondering. Het verhaal is in de kinderbijbels een vast onderdeel van de cyclus ‘Rondom Jericho’. En terecht. De vertelling over Rachab omlijst die verhalencyclus. Hierbij een beknopte exegese van Jozua 2.

 

In 1:11 lezen we dat Jozua na de opdracht van JHWH binnen drie dagen de Jordaan wil oversteken. Die tijdsruimte benut de auteur om te vertellen over Jericho. Die stad ligt voor de wadi Qelt, de natuurlijke doorsnijding van het gebergte van Juda op de hoogte waar het kamp van Israël zich bevindt. Die biedt de mogelijkheid om het achterland te bereiken. De eerstvolgende gelegenheid om het land binnen te trekken is pas door de wadi Far^<a, die in de buurt van Sichem uitkomt. Verder vormen bergen een barricade, zover het oog reikt. Jericho is dus een sleutelstad. Je kunt letterlijk en figuurlijk niet om de stad heen. De stad vertegenwoordigt de blokkade van Kanaän, de onmogelijkheid om het te veroveren. Israël is weliswaar aan de overkant van de Jordaan gelegerd, maar de reis uit Egypte lijkt op Jericho stuk te lopen.

 

De oud-verspieder Jozua stuurt vanuit Sittim, zo’n tien kilometer ten oosten van de Jordaan, twee verkenners, ‘lopers’, uit. In Numeri 13 worden er twaalf spionnen uitgezonden die ieder een stam vertegenwoordigen. Uiteindelijk zullen er twee, Jozua en Kaleb, de ware getuigen blijken. Twee is dan ook voldoende, want op grond van het getuigenis van twee of drie zal een zaak vaststaan (Deut. 17:6). De opdracht luidt: Ga, bezie het land en wel Jericho. Niet: ‘het land en Jericho’ wat in veel bijbelvertalingen wordt weergegeven. Jericho is geen toevoegsel aan het land, een van de twee opdrachten; het is een uitleg ervan. Het land staat of valt met Jericho.
Zij gingen en kwamen in het huis van een vrouw, een hoer. Haar naam was Rachab; dáár gingen zij slapen, gaat de auteur verder. In één zin belanden we in Jericho. Daar is het toneel van de vertelling en wel bij een hoer. Het heeft weinig zin om verontschuldigend op te merken dat de functies van waardin en publieke vrouw in de oudheid zouden zijn gecombineerd.