Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

Verantwoordelijke redacteur dossier: Luce Beheer
Dossiers » Ball, Hugo » wetenschappelijke artikelen » Hugo Ball, Iconoclasm and the Origins of Dada in Zurich

Hugo Ball, Iconoclasm and the Origins of Dada in Zurich

Debbie Lewer, “Hugo Ball, Iconoclasm and the Origins of Dada in Zurich”, in: Oxford Art Journal 32.1 (2009), p. 17-35
In haar artikel ‘Hugo Ball, Iconoclasm and the Origins of Dada in Zurich’ uit 2009 verbindt Debbie Lewer het dadaïsme in het algemeen en Ball in het bijzonder met iconoclasme.  Lewer definieert iconoclasme met het ‘breken van de beelden’. In de specifieke context van de Europese Reformatie is een iconoclast ‘iemand die de symbolische, transcendente betekenis van religieuze kunstwerken of heilige objecten afwijst en deze wil vernietigen’. Met behulp van Balls Kritik wil zij een verband leggen tussen het ‘speelse’ iconoclasme van de Züricher dadaïsten en Balls latere fascinatie voor Thomas Müntzer en zijn Bauernkrieg (1524).
 
‘Is Müntzer in het bijzonder relevant voor de ontwikkeling van dada?’ vraagt Lewer zich retorisch af. Zij zoekt de overeenkomst niet alleen in de gedeelde haat ten opzichte van Luther die Ball en Müntzer delen, maar vooral in de combinatie tussen politiek en religieus iconoclasme. In Balls Ein literarisches Manifest (1915) dat hij samen met Richard Huelsenbeck uitsprak tijdens een herdenking van gevallen schrijvers staat de zin: ‘Wij kiezen de kant van de iconoclasten.’ Volgens Lewer was de ‘radicale beeldenstorm’ van Thomas Müntzer cum suis niet zozeer vandalisme, maar een ‘politieke protestactie’. De reformatoren trokken niet alleen op tegen de beelden zelf, maar ook tegen de corruptie en het machtsmisbruik van de ‘eigenaren’ van de beelden, de katholieke clerus. Vervolgens introduceert Lewer een meer theologisch idee van iconoclasme, namelijk dat het ‘spirituele niet door het materiële bemiddeld kan worden’.  Balls Byzantinisches Christentum blijft onvermeld.


Bron: Tilburg School of Catholic Theology
Share
Share on TwitterShare on facebookShare on Google Plus
Scroll To Top