Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

Verantwoordelijke redacteur dossier: Alexis Szejnoga
Dossiers » Lucas, het evangelie volgens » wetenschappelijke artikelen » Nico Riemersma, Een aanraking ten leven. De duiding van het kernwoord van Lucas 8,42-48

Nico Riemersma, Een aanraking ten leven. De duiding van het kernwoord van Lucas 8,42-48

Nico Riemersma, Een aanraking ten leven. De duiding van het kernwoord van Lucas 8,42-48, in: Collationes 41,3 (2011), 327-345.

Samenvatting
Het kernwoord in het verhaal van de genezing van de bloedvloeiende vrouw (Lucas 8,42b-48) is het werkwoord ‘aanraken’. Alvorens een drietal specifieke kwesties rond de aanraking van Jezus door de vrouw behandeld worden, vindt - na inzicht in de concentrische structuur van Lucas 8,42c-48 - een eerste verkenning plaats rond het werkwoord ‘aanraken’. Het object van het verbum is in 8,44a ‘de zoom van zijn mantel’, terwijl het object van ‘aanraken’ in 8,45b, 46b en 47e Jezus is. De aanraking van zijn mantel wordt zowel door de betrokkene als door de vrouw geduid als een aanraking van hemzelf. Wanneer we naar het subject van het werkwoord kijken, dan wordt door de structuur duidelijk dat het verhaal zijn centrum vindt in de vraag naar de identiteit van degene die Jezus aanraakte. Door zijn vraag wordt ruimte tot bekendmaking gecreëerd. Met haar komst geeft ze stilzwijgend antwoord op Jezus’ vraag ‘Wie is degene die mij aanraakte?’
1. Kraspedon, het object van ‘aanraken’, heeft niet de betekenis van ‘gedenkkwast’, maar van ‘zoom’; het betreft het uiterste deel van de bovenmantel. Feitelijk gaat het dan ook om een lichte, nauwelijks voelbare aanraking die een enorm effect heeft: het onmiddellijk tot stilstand komen van de bloedvloeiing, waar eerder niemand in staat was om deze vrouw te genezen!
2. De aanraking door de bloedvloeiende vrouw wordt vaak in verband gebracht met de reinheidswet uit Leviticus 15,25-31. De kwestie van rein/onrein speelt in Lucas 8,42c-48 niet echt een rol. De aandacht van de onderzoekers is dan ook ten onrechte gericht op het aanrakingstaboe van de bloedvloeiende vrouw. Daardoor verdwijnt uit het oog dat het hier om een vrouw gaat die aan een dodelijke ziekte lijdt in die zin dat gedurende lange tijd het leven uit haar wegvloeit.
3. De vrouw benadert Jezus niet van achteren in verband met het taboe op aanraking, maar omdat ze zich niet in de positie acht van iemand als Jaïrus om Jezus openlijk te benaderen.
4. Het feit dat de aanraking onmiddellijk effect heeft, onafhankelijk van de wil van Jezus, wordt door verschillende onderzoekers in verband gebracht met magie. Er is meer reden om te zeggen dat de vrouw contact legt met de helende kracht, waarmee Jezus bij zijn doop is gezalfd.
Het artikel eindigt met een schets van de vrouw, die hoe uitzichtloos haar situatie ook lijkt, in elk geval een belangrijke eigenschap heeft: haar vastberadenheid om geheeld te worden.


Bron: Tilburg School of Catholic Theology, met dank aan Nico Riemersma.
Externe link: Integraal te lezen
Share
Share on TwitterShare on facebookShare on Google Plus
Scroll To Top